दुःखेष्वनुद्विग्नमनाः सुखेषु विगतस्पृहः। वीतरागभयक्रोधः स्थितधीर्मुनिरुच्यते।।56।।
duhkheshvanudvignamanaah sukheshu vigatasprhah. veetaraagabhayakrodhah sthitadheermuniruchyate।56।
स्थितप्रज्ञस्य का भाषा समाधिस्थस्य केशव। स्थितधीः किं प्रभाषेत किमासीत व्रजेत किम्।।54।।
Sthitaprajñasya kā bhāṣā samādhisthasya kēśava. Sthitadhīḥ kiṁ prabhāṣēta kimāsīta vrajēta kim।54।
मूर्खशिष्योपदेशेन दुष्टस्त्रीभरणेन च । दुःखितैः सम्प्रयोगेण पण्डितोऽप्यवसीदति ॥4ll
Mūrkhaśiṣyōpadēśēna duṣṭastrībharaṇēna ca. Duḥkhitaiḥ samprayōgēṇa paṇḍitō̕pyavasīdati.
यस्मिन्देशे न सम्मानो न वृत्तिर्न च बान्धवाः । न च विद्यागमोऽप्यस्ति वासं तत्र न कारयेत् ॥8ll
Yasmindēśē na sam'mānō na vr̥ttirna ca bāndhavāḥ. Na ca vidyāgamō̕pyasti vāsaṁ tatra na kārayēt.
लोकयात्रा भयं लज्जा दाक्षिण्यं त्यागशीलता । पञ्च यत्र न विद्यन्ते न कुर्यात्तत्र संस्थितिम् ॥10ll
Lōkayātrā bhayaṁ lajjā dākṣiṇyaṁ tyāgaśīlatā. Pañca yatra na vidyantē na kuryāttatra sansthitim.
यो ध्रुवाणि परित्यज्य अध्रुवं परिषेवते । ध्रुवाणि तस्य नश्यन्ति चाध्रुवं नष्टमेव हि ॥13ll
Yō dhruvāṇi parityajya adhruvaṁ pariṣēvatē. Dhruvāṇi tasya naśyanti cādhruvaṁ naṣṭamēva hi.
विषादप्यमृतं ग्राह्यममेध्यादपि काञ्चनम् । अमित्रादपि सद्वृत्तं बालादपि सुभाषितम् ॥16ll
Viṣādapyamr̥taṁ grāhyamamēdhyādapi kāñcanam. Amitrādapi sadvr̥ttaṁ bālādapi subhāṣitam.
मनसा चिन्तितं कार्यं वाचा नैव प्रकाशयेत् । मन्त्रेण रक्षयेद्गूढं कार्ये चापि नियोजयेत् ॥7ll
Manasā cintitaṁ kāryaṁ vācā naiva prakāśayēt. Mantrēṇa rakṣayēdgūḍhaṁ kāryē cāpi niyōjayēt.
कष्टं च खलु मूर्खत्वं कष्टं च खलु यौवनम् । कष्टात्कष्टतरं चैव परगेहनिवासनम् ॥8ll
Kaṣṭaṁ ca khalu mūrkhatvaṁ kaṣṭaṁ ca khalu yauvanam. Kaṣṭātkaṣṭataraṁ caiva paragēhanivāsanam.
श्लोकेन वा तदर्धेन तदर्धार्धाक्षरेण वा । अबन्ध्यं दिवसं कुर्याद्दानाध्ययनकर्मभिः ॥13ll
shloken va tadardhen tadardhaardhaaksharen va . abandhyan divasan kuryaaddaanaadhyayanakarmabhih
